Những lúc não lòng ta thường ghé thăm chốn bình yên. Ngồi lặng lẽ hàng giờ bên một nấm mồ vô danh nào đó. Ta tự hỏi sâu trong lớp đất kia còn lại gì? Một bộ xương khô, một vũng bùn nhầy nhụa hay một linh hồn vương vất cô đơn? 100 năm đi qua biết bao biến cố thăng trầm, kẻ ấy là ai trong vạn vạn người từng tồn tại? Đẹp hay xấu, khôn hay dại, giàu hay nghèo,… thì bây giờ cũng thế này đây.
Con người ơi, dù mi trí tuệ uyên bác đến đâu, dù tâm hồn mi nhạy cảm sâu sắc đến đâu, dù từng đi qua hàng trăm vùng lãnh thổ, từng yêu cuồng nhiệt, từng nghạo nghễ khinh đời… vẫn chỉ quanh quẩn với đất mà thôi. Lúc sống cũng như lúc chết, mi nào có bay lên được xa hơn? Ai sẽ xót thương mi khi đời họ cũng đang vật vã?Ai sẽ khóc cho mi khi họ không đủ nước mắt khóc cho chính mình? Ai sẽ cười cợt mi khi họ đang bận tâm đến những người bằng xương bằng thịt? Thèm sống mà không có năng lực chế ra thuốc trường sinh, không đủ sức mạnh chống lại quy luật của tạo hóa và hơn hết mi không có niềm tin.
Sống để vui? Mà vui thì vui được bao lâu? Sống để đau? Đau vì những ảo ảnh vô nghĩa à? Sống để mang đến hạnh phúc cho người khác? Thế bản thân mi có thấy hạnh phúc không? Sống cho chính mình? Sống thế nào? Mi cứ mãi miết đi tìm đáp án, rồi khi tìm được thì mi đã không còn thời gian để sống nữa… Nghịch lý chồng lên nghịch lý. Giống như lúc ta giao phó tính mạng mình cho người dưng trên những chuyến xe đò, giống như khi ta đem hết nỗi lòng mình kể cho một kẻ chưa một lần biết mặt, giống như ta chẳng hiểu lý do vì sao mình sống mà vẫn khát khao được sống, giống như ta sợ bóng đêm nhưng cứ thích trốn vào đêm… Ồ, ta có đáng thương không?
Những nấm mồ đã thanh thản từ lâu, dù cả thế giới có sụp xuống ngay lúc này cũng chả liên quan, còn ta đây vẫn đang sống! Khi còn cái gì đó để mất thì vẫn còn ám ảnh lo âu! Bản thân sự sống là món quà hay là một sự trừng phạt? Nếu là món quà sao có những đứa trẻ chưa kịp thành hình, có những kẻ sinh ra nhưng không ý thức được sự tồn tại của họ, có những người sống ngắn ngủi vài năm rồi chết? Tàn nhẫn nhất là chiến tranh, tại sao đã là con người mà không được quyền vui sống? Sống khi thân thể gầy trơ xương, ruồi nhặng bám đầy, sống khi cái chết luôn ngoác mồm đe dọa,… vậy những sự sống đó có ý nghĩa gì? Nhưng nếu nói sự sống là một sự trừng phạt thì con người chẳng phải bất hạnh lắm sao? Ai trừng phạt, họ có quyền gì mà trừng phạt? Ta không theo tôn giáo nào, ta chỉ tin vào sức mạnh của chính mình, nhưng đôi khi ta cũng hoài nghi mình… Đã nói mà, con người là một sinh thể đầy mâu thuẫn!
Ta gặp em trong một lần đi viếng nghĩa trang. Em đen nhẻm và ốm yếu. Em cầm giẻ lau lau những nấm mộ để được ăn. Ăn phần thức ăn của người chết? Em có thấy sợ không? Chắc cái đói còn đáng sợ hơn… Khói nhang trầm mặc hoang liêu càng hiu quạnh dưới bóng chiều tà. Ta nhìn mà đau xót nhưng giúp gì được cho em đây? Ta không thể mang em về nhà hay chịu trách nhiệm với cuộc đời em… lẽ ra cha mẹ em phải làm điều đó! Họ bỏ rơi em? Vậy tại sao lại sinh em ra? Em sống để làm gì? Có ý nghĩa gì không? Ta hỏi thăm vài câu rồi cũng như bao người khác. Về, về thôi khi đêm đã buông rồi. Tạm biệt em, vĩnh biệt em, sẽ gặp lại em hoặc không bao giờ nữa. Ta về đây, về thật đây. May mắn thay, ta còn có chốn để về, còn em vẫn đứng đó, phía sau ta…

gom'.........